المالکی: بازنده دشمنی با ایران، عربستان است

- آیا فهرست ها و ائتلاف های انتخاباتی مشخص شده است؟

مالکی: تحالف ملی قصد داشت با یک فهرست وارد انتخابات شود اما همه طرفها با آن مخالفت کردند ، در صورتی که وحدت در یک فهرست مسئله ای مثبت به شمار می رود تا بتوانیم پست نخست وزیری را بگیریم که متعلق به بزرگترین فراکسیون می شود. بنابراین قرار شد با فهرستهای جداگانه در انتخابات شرکت کنیم یعنی فراکسیون المواطن (مجلس اعلا و گروههای وابسته) ، دولت قانون (حزب الدعوه و گروههای وابسته) و کسانی که می خواهند با فهرست جداگانه شرکت کنند که در مجموع سه یا چهار فهرست می شود. ما توافقی را امضا کردیم مبنی بر اینکه پس از انتخابات در پارلمان فراکسیون واحد تشکیل دهیم تا بزرگترین فراکسیون باشد و نخست وزیر از این فراکسیون انتخاب شود و قرار شد بعدا درباره شخص نخست وزیر توافق کنیم.

- آیا شما (نوری المالکی) به نخست وزیری بازخواهید گشت؟

مالکی: هیچ تمایلی به بازگشت به هیچ سمت اجرایی ندارم اما در قدرت سیاسی باقی خواهم ماند. می خواهم در ترسیم نظام سیاسی خوب و جدید که روند سیاسی کنونی را نجات دهد مشارکت داشته باشم چه از طریق انتخابات و یا از طریق ائتلافها. طرحی که من برای آن تلاش می کنم تحقق اصل اکثریت سیاسی (یعنی بزرگترین فراکسیون پارلمانی) برای حکومت است. در صورتی که محقق شود موجودیت خودم را احساس خواهم کرد و در حکومت نیز مشارکت خواهم داشت.

ـ روابط شما با بسیج عراق چگونه است؟

- آیا با ادغام بسیج مردمی با دستگاههای امنیتی موافقید؟

مالکی: ما خواستار ساخت کشور هستیم و بسیج مردمی باید جزئی از این کشور باشد. صریح می گویم با وجود علاقه و ارتباطی که با بسیج مردمی دارم نمی خواهم سلاحی خارج از چارچوب دولت باقی بماند. هیچ طرحی برای تصویب قانونی برای بسیج مردمی وجود نداشته است و تنها فشار ما موجب شد قانونی در حمایت از آن و باقی ماندن آن به عنوان یک نهاد دولتی تصویب شود. بسیج مردمی اگر به عنوان یک موسسه باقی بماند وجود خواهد داشت چرا که اگر با ارتش و پلیس ادغام شود این پایان آن خواهد بود. ما فشار آوردیم تا هیچ نخست وزیر یا هرکس دیگری چه در حال حاضر و چه در آینده نتواند بسیج مردمی را منحل کند. بسیج مردمی را با دستور نخست وزیری تاسیس کردم و این فرمان با دستور نخست وزیر لغو می شود یعنی نخست وزیر می تواند بیاید و دستوری برای انحلال بسیج مردمی صادر کند. برای همین بلافاصله این دستور را به قانون تبدیل کردیم چرا که قانون اختیار منحل کردن بسیج مردمی را از نخست وزیر گرفته است اما از طریق پارلمان این مسئله امکان پذیر است و پارلمان می تواند با تصویب قانونی جدید ، قانون گذشته را لغو کند اما ما در پارلمان حضور داریم و اجازه صدور یا تصویب چنین قانونی را نمی دهیم.

- روابط خود را با دیگر گروههای عراقی چگونه توصیف می کنید؟

مالکی: در بین گروههای شیعه ، جریان صدر وجود دارد که خارج از تحالف ملی قرار گرفته است و به روش خودش عمل می کند. در عراق پدیده ای وجود دارد مبنی بر اینکه همه نهادها و گروهها اختلافاتی بین خود دارند اما بهترین آنها این ائتلاف است که گروهها و قدرتهای سیاسی را زیر چتر خود متحد کرده است و (بدون احتساب صدریها) حدود 150 کرسی در پارلمان دارد و وزنه سنگینی در پارلمان به شمار می آید. ما (تحالف ملی) بهترین گروه هستیم که مرجعیت و اصول مورد توافق داریم و از شورای رهبری ، سیاسی و عمومی برخورداریم و تفاهماتی بین ما برای انتخابات آینده وجود دارد. گروههای سنی از جمله پراکنده ترین گروهها در عراق به شمار می آیند. آنها مرجعیت و اصول واحد دینی یا سیاسی ندارند. هه اینها نتیجه بازی است که برخی کشورهای عربی و خلیج فارس به اضافه ترکیه به راه انداخته اند و آنها را بازی می دهند. سنیها همچنان پراکنده هستند و ما با آنها برای متحد کردنشان و ایجاد مرجعیتی سیاسی برای آنها تلاش می کنیم تا بتوانند با هم به توافق برسند اما اختلافات داخلی آنها بسیار جدی است و علت آن نیز وجود گروههایی است که تحت نفوذ برخی از این کشورها قرار دارند. گروههایی وابسته به ترکیه و گروههایی طرفدار برخی از کشورهای خلیج فارس وجود دارند. ما ائتلاف ملی موجود آنها را که نمی خواهد با کشورهای منطقه قطع ارتباط کند تشویق می کنیم دست کم یک راهبرد سیاسی ملی درپیش بگیرد.

- عراق بحران فرقه ای گسترده ای را شاهد است و شما متهم هستید که عامل اصلی در این خصوص هستید ، چه توضیحی دارید؟

مالکی: گفتمان سیاسی عامل این بحران فرقه ای بزرگ است. اما این بحران توسط دولت من المالکی به وجود نیامده است بلکه با سرنگونی نظام صدام حسین پدیدار شده است. دامن زدن به اختلافات مذهبی تشدید شد و تا سطح منفجر کردن حرم امامین عسکریین در زمان دولت ابراهیم الجعفری نیز پیش رفت و در آن روز رویارویی فرقه ای گسترده تر شد. حسینیه ها و مساجد سنی همزمان مورد حمله قرار گرفت و بسیاری از دو طرف ربوده شدند و همه در این جنگ شرکت کردند که مهمترین آنها طرفداران دولت کنونی هستند. اما ما - شیعه و سنی - توانستیم این حمله را دفع کنیم و اگر دفع نکرده بودیم اکنون کشوری وجود نداشت. کسانی که از این اقدامات فرقه ای و مذهبی آسیب دیدند خودشان ساکن آن مناطق هستند مانند الانبار و صلاح الدین و موصل ، آنها آسیب دیدگانی هستند که هیچ گناهی ندارند. آنچه که موجب بیداری و توجه سنیها شد این مسئله بود که برخی از سران وابسته به کشورهای خارجی این وحشیها را به عراق آوردند.

- آیا طرح جدایی منطقه کردستان همچنان پابرجاست؟ به ویژه اینکه مواضع مسعود بارزانی روشن است و علاوه بر این برگزاری همه پرسی در کرکوک را نیز خواستار است.

معاون رئیس جمهور عراق: اختلافات شدیدی بین حزب دموکرات (بارزانی) و اتحادیه میهنی (به رهبری جلال طالبانی) و حزب التغییر وجود دارد. مسئله جدایی درحال حاضر مصرف داخلی دارد ، برای مقابله با چالش ها و مخالفان خود. علاوه بر این بر اساس قانون اقلیمها ، بارزانی (با توجه به پایان دوره اش) دیگر رئیس قانونی به شمار نمی آید. سیاست داخلی او با خشونت و تکروی همراه است و از هیچ پوشش قانونی برخوردار نیست. کردستان به روش قدیمی سران عشایر کردی حکومت می کند. بارزانی دوست دارد روزی برسد که شرایط فراهم شود و کشور بزرگ کردی را در بخشهایی از سوریه ، ایران ، عراق و ترکیه تشکیل دهد. اما شرایط پیرامونی اجازه چنین چیزی را به او نمی دهد و حق کشورها است که دست کم به صورت علنی از این رفتار حمایت نکنند به جز اسرائیل.

او (بارزانی) و همه سیاستها و همه طرحهایش وابسته به اسرائیل است. او می گوید اگر نوری المالکی بازگردد استعفا خواهم کرد چرا که می داند من اجازه این سلطه طلبی را به او نخواهم داد. من پیش از این به او گفته بودم اگر می خواهی جدا شودی باید به خط آبی بازگردی که در ابتدای جنگ مشخص شد ، برو و بر اساس آن جدا شو. او می داند که اگر جدا شود ترکیه او را خواهد بلعید. او همچنین می گوید بدون الحاق منصوریه الجبل و موصل و دیگر مناطق جدا نخواهد شد ، من به شدت در مقابل او ایستادم. بارزانی از زمان آغاز عملیات بازپس گیری موصل ، 12 منطقه اداری در موصل را در سکوت دولت به کنترل خود درآورد. نمی توانم بگویم توافقی در این خصوص وجود داشته است اما این مسئله ای است که رخ داده است. هیچ اعتراضی از طرف دولت به رفتارهای او نشد و او به توسعه طلبی خود ادامه می دهد همانند برخی دیگر در جنوب.

بخت بارزانی برای اینکه در این دولت باقی بماند تا بتواند کرکوک و دیگر مناطق را اشغال کند ضعیف است. اما درباره مسئله جدایی این منطقه باید بگویم نمی تواند آن را محقق کند. در سطح داخلی از انسجام و هماهنگی با دیگر گروهها برخوردار نیست و در سطح خارجی و پیرامونی نیز اوضاع بین المللی این مسئله را نمی پذیرد. در خصوص همه پرسی کرکوک نیز باید بگویم او حق برگزاری همه پرسی در خصوص جدایی یا استقلال یا تعیین سرنوشت را ندارد.

در قانون اساسی ما چیزی به نام تعیین سرنوشت وجود ندارد. کردها سرنوشت خودشان را با رای دادن به این قانون اساسی که می گوید عراق جمهوری فدرالی است تعیین کردند و آنها جزئی از جمهوری فدرال عراق هستند. اما اینکه بارزانی هر روز بیاید و بگوید خواستار برگزاری نظرسنجی ، رای گیری و همه پرسی است این حق را ندارد. بارزانی به دولت و کشور احترام نمی گذارد و از همه خطوط قرمز عبور کرده است. کردستان درحال حاضر به مرکز همه شرکتهای اسرائیلی و سرویس جاسوسی اسرائیل تبدیل شده است. او پایتخت را به چالش کشیده است و نفت را هرگونه که بخواهد می فروشد و به گروهها و اقلیتها ظلم می کند و مخالفت و واکنشهای دولت و قدرتهای سیاسی را نمی شنود. بارزانی باید واقعیت را بپذیرد و در صورتی که نیاز باشد باید با زور جلوی او را گرفت.

- عملکرد دولت حیدری العبادی را چگونه می بینید؟

مالکی: در زمینه مبارزه با تروریسم ، با وجود تخلفهایی که صورت گرفته و نیروهای بین المللی بدون تصویب پارلمان وارد شده اند ، دولت عملکرد خوبی داشته است. پیشروی آن خوب بوده است اما کافی نیست و دولت تنها به مبارزه با تروریسم و داعش اختصاص ندارد. آنچه ما را نگران می کند اوضاع امنیتی نامناسب و اقداماتی است که ضد کشور صورت می گیرد. دولت مشغول جنگ با داعش شده و بصره را فراموش کرده است. آنچه در بصره ، بغداد و سامرا رخ می دهد احتمال از دست دادن این مناطق را نشان می دهد. آیا موصل را به دست می آوریم و بصره ، کربلا ، و نجف را از دست می دهیم؟ دیروز فرودگاه نجف و بازارهای آن را اشغال کردند که این مسئله بسیار خطرناکی است. اگر به این وضعیت رسیدگی نشود اوضاع وخیمتر خواهد شد و شبه نظامیان و باندهای خلاف قانون فرصت شورش به دست خواهند آورد.

اوضاع اقتصادی نیز بسیار بد است و به سطح قطع حقوق کارکنان دولت رسیده است و بیمارستانها فعالیت خود را متوقف کرده اند. علت اقدام دولت را در برداشت 40 میلیارد از ذخایر بانک مرزی نمی دانم. من خزانه را با 83 میلیارد ذخیره تحویل دادم و درحال حاضر به 40 میلیارد رسیده است ، این خطرناک است. می گویند بدهی های انباشته شده داریم ، این پولها کجا می رود؟ می گویند درگیر جنگ هستیم و سلاح و جنگ افزار می خریم اما در واقع همه تسلیحات موجود را من خریده ام و آنها هیچ سلاحی به جز تجهیزات پشتیبانی نخریدند. من در زمان حمله داعش، از ایران سلاح خریدم و پیش از آن نیز از آمریکا و کره جنوبی هواپیما و از روسیه تانک خریده بودم.

اوضاع سیاسی نیز وضعیت بهتری ندارد و دولت در تعیین سه وزیر خود ناتوان است. ضعف دولت موجب بروز فساد و تشدید آن شده و به همه مناصب از پلیس گرفته تا وزیر رسیده است. من امروز می ترسم که اینها پیامدهای خطرناکی داشته باشد و شاید هدف آن برگزار نکردن انتخابات آینده باشد.

ـ نشست اخیر ریاض را چگونه ارزیابی می کند؟

مالکی: نشست ریاض را از این منظر که چه کسی برنده است و چه کسی بازنده ، باید بررسی کرد. اولین برنده آن، اسرائیل است. نتانیاهو شخصا در این نشست حضور نداشت اما منطق و اندیشه او حضور داشت و ترامپ با سفر خود به اسرائیل آن را ثابت کرد. ترامپ می خواست به آنها بگوید هرچه بخواهم به شما می دهم و به اسرائیل می روم و هرچه بخواهم به آن می دهم. برنده دوم ، آمریکا بود که سرمایه گذاریها ، داراییها و قراردادهای زیادی به دست آورد. آمریکا همانگونه که ترامپ گفته بود حضوری قدرتمند داشت و توانست چیزی شبیه به ائتلاف عربی - اسرائیلی ایجاد کند. برنده رسانه ای در این فستیوال می شود گفت تقریبا عربستان سعودی بود که پیشگام یا رئیس (به اصطلاح) ائتلاف عربی - اسلامی شد. این بلندپروازی عربستان بود که همه منطقه را به این وضعیت رساند. آنها به سعودیها همانند یک بچه اسباب بازی دادند تا با آن سرگرم شود.